Η διαχείριση της επιτυχίας σε αγωνιστική περίοδο

Η διαχείριση της επιτυχίας σε αγωνιστικές περιόδους

‘ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΚΡΑΤΗΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ, ΠΑΡΑ ΝΑ ΑΝΕΒΕΙΣ ΣΕ ΑΥΤΗΝ’

Επιτυχία για τον κάθε ένα, μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό. Επιτυχία είναι αυτό που ο κάθε ένας ορίζει για τον εαυτό του ως στόχο, ως ταβάνι, ως όριο, ως δείκτη επάρκειας και ικανοποίησης από την απόδοση και την επίδοση του. 

Τι γίνεται όμως όταν επιτευχθεί αυτή η επιτυχία; Πως επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο; Ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στην πορεία του και στην συνέχεια των αγωνιστικών του υποχρεώσεων; Η επιτυχία είναι μια απαιτητική κατάσταση, στην οποία ο εκάστοτε αθλητή καλείται να διαχειριστεί πολύ περισσότερα από τις αγωνιστικές του επιδώσεις. Ας δούμε πιο αναλυτικά, ποιοι παράγοντες επηρεάζουν και καθορίζουν την επιτυχία, αλλά και το πώς και γιατί η επίτευξή της απαιτεί ειδική διαχείριση.

Στην σύγχρονη εποχή που ζούμε, την ονομαζόμενη “Κοινωνία των Επιδόσεων”, έχουν τα πάντα καθοριστεί και δρομολογηθεί με βάση τον άξονα της επιτυχίας. Πολυδιαφημίζεται σε καθημερινή βάση, είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα, η σύνδεση της ευτυχίας με την επιτυχία. Οπότε με πιο απλά λόγια, έχει γίνει μια πλύση εγκεφάλου, πως για να είσαι ευτυχισμένος, πρέπει να είσαι επιτυχημένος. 

Επίσης, επικρατεί μια έντονη τάση, από ειδικούς και μη, πως ο κάθε ένας μπορεί να πετύχει τα πάντα. Αυτό έρχεται να ενισχύσει, την προαναφερθείσα τάση, ότι επιτυχία=ευτυχία, και πως ο κάθε ένας μπορεί να πετύχει ότι θελήσει. 

Ο συνδυασμός αυτών των δύο, έχει δημιουργήσει ένα φαινόμενο, στο οποίο οι άνθρωποι απλά προσπαθούν, πετυχαίνουν, αλλά ποτέ να μην είναι αρκετό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια εμμονική ανάγκη για συνεχή επιτυχία, αλλά και ταυτόχρονα μια ματαιοδοξία μιας και η επιτυχία δεν θα είναι ποτέ αρκετή, αφού πάντα θα επικρατεί η τάση του “μπορείς και καλύτερα”. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα , οι άνθρωποι να επικεντρώνονται στην επίδοση, αγνοώντας σημαντικούς άλλους παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη ως προς την επίτευξη της επιτυχίας. 

Για να επανέλθουμε στο κυρίως θέμα του άρθρου, την διαχείριση της επιτυχίας, πρέπει να έχουμε υπόψη, τους τρεις βασικούς άξονες/πυλώνες, στους οποίους στηρίζεται η επιτυχία.

Η επιτυχία καθορίζεται από 3 βασικούς πυλώνες. Την Βιολογία του αθλητή, την Ψυχολογία του αθλητή, και το Περιβάλλον του αθλητή. Ως Βιολογία ορίζουμε την σωματική δομή, τα όργανα του σώματος, τόσο τα εξωτερικά ( χέρια, πόδια, μύες κλπ) όσο και τα εσωτερικά ( πχ πνεύμονες). Ως Περιβάλλον ορίζουμε τους σημαντικούς για τον αθλητή ανθρώπους που τον περιβάλλουν (Οικογένεια, σύντροφοι, προπονητές, φίλοι, οπαδοί κλπ), και ως Ψυχολογία, ορίζουμε τόσο το Γνωστικό όσο και το Συναισθηματικό κομμάτι. Με πιο απλά λόγια, Ψυχολογία ορίζεται ο συνδυασμός του Τι γνωρίζει, και του Τι νιώθει ένας αθλητής. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοηθεί κανένας από τους 3 βασικούς πυλώνες της επιτυχίας , τόσο στην προσπάθεια προς αυτή, όσο και μετά από την επίτευξη της επιτυχίας. 

Για παράδειγμα, ένας αθλητής, στην προσπάθεια να βελτιώσει τον χρόνο του, το άλμα του, την ρίψη του, την αντοχή του, επικεντρώνεται στα εργαλεία που θεωρεί χρήσιμα για αυτόν. Με μια λέξη, επικεντρώνεται στο σώμα του. Αν αυτό όμως ήταν αρκετό , όλοι οι αθλητές θα είχαν τις ίδιες επιδόσεις, αν χρησιμοποιούσαν την ίδια προπόνηση. Και όσο το σώμα, τα εργαλεία θε βελτιώνονταν, άρα λογικά θα αυξάνονταν και οι επιδόσεις. Βλέπουμε όμως να μην συμβαίνει αυτό. Ο κυριότερος λόγος συνήθως , είναι ότι επικεντρώνονται μόνο στον ένα πυλώνα, στην βιολογία τους, και κατ’ επέκταση στο σώμα τους, αγνοώντας την σημαντικότητα των 2 άλλων παραγόντων.

Όταν ο αθλητής φτάσει στην κορυφή, καλείται να διαχειριστεί επιπλέον καταστάσεις, πρωτόγνωρες για αυτόν. Τις περισσότερες φορές, επειδή ο αθλητής θεωρεί πως η επιτυχία του αφορά τις ικανότητες του σε βιολογικό επίπεδο, υπάρχει ο κίνδυνος είτε να θεωρήσει την επιτυχία ως δεδομένη και να σταματήσει να εξελίσσεται, είτε να προσπαθεί να εξελιχθεί περισσότερο , οδηγώντας τον εαυτού σε εξάντληση, κόπωση, τραυματισμούς κλπ.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που καλείται να διαχειριστεί, είναι οι αντιδράσεις των σημαντικών ανθρώπων που βρίσκονται γύρω του. Συνήθως οι απαιτήσεις τους αυξάνονται, και αυτόματα αυξάνεται και η πίεση που έχει ο αθλητής στο να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους.

Καλείται επίσης να διαχειριστεί την φήμη, την τυχόν υπεροψία αλλά και ταπεινότητα, το γνωστικό κομμάτι της ψυχολογίας του, το τι γνωρίζει, καθώς και την ευρύτερη οπτική του απέναντι στην έννοια επιτυχία.

Μα πάνω από όλα, έχει να διαχειριστεί τις απαιτήσεις για να διατηρήσει την επιτυχία. Χρειάζεται αφοσίωση, περισσότερη δουλεία τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, χρειάζεται υπομονή, θέληση, προσπάθεια. Με λίγα λόγια, χρειάζεται περισσότερη «ταλαιπωρία» ,αλλά και διάθεση από κάποιον να «ταλαιπωρηθεί». Η ταλαιπωρία δεν αφορά μόνο το σωματικό επίπεδο, αλλά πολύ περισσότερο το Ψυχολογικό-Συναισθηματικό. 

Όλα τα πιο πάνω, έχουν ένα σημείο αναφοράς, το οποίο αγνοείται παντελώς, αλλά είναι το πιο σημαντικό κομμάτι ως προς την διαχείριση της όποιας κατάστασης, και ειδικά της επιτυχίας. Το κοινό σημείο αναφοράς, είναι τα ίδια τα Συναισθήματα του αθλητή. Πώς νιώθει μετά από κάθε επιτυχία; Πώς νιώθει σε σχέση με τον εαυτό του; Πώς νιώθει σε σχέση με τους Σημαντικούς για αυτόν Άλλους; Πώς νιώθει σε σχέση με την ίδια την επιτυχία; Τι συναισθήματα προκαλούν όλα τα πιο πάνω; Πώς τα διαχειρίζεται αυτά; Πώς προπονεί/εκπαιδεύει το μυαλό του να διαχειριστεί τα συναισθήματα του; 

Ένας αθλητής, καλείται να διαχειριστεί την επιτυχία μέσα από τους ίδιους βασικούς άξονες της επιτυχίας. Την Βιολογία του, το Περιβάλλον του, και την Ψυχολογία του. Να διαχειριστεί το σώμα του, τις αντιδράσεις, συμπεριφορές και προσδοκίες των Σημαντικών Άλλων, αλλά και την δική του Ψυχολογία, τόσο σε Γνωστικό, όσο και σε Συναισθηματικό επίπεδο.

Οι αθλητές που συμμετέχουν σε ένα ανταγωνιστικό άθλημα συχνά αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες προκλήσεις και είναι ευάλωτοι στις απαιτήσεις ενός πολύ αγχωτικού περιβάλλοντος. Αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις, καλούμενοι να ισορροπούν τον αθλητισμό και την προσωπική τους ζωή, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας εάν δεν το διαχειριστούν σωστά. Είναι επίσης κοινό για τους αθλητές να αντιμετωπίζουν ζητήματα που έχουν ως προέλευση την οικογένεια (περιβάλλον), τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την αθλητική τους απόδοση. 

Διαχείριση συναισθημάτων, δεν είναι το να αγνοείς τα συναισθήματα σου, αλλά το να τα αποδεχτείς, να τα καλωσορίσεις, και να τα διαχειριστείς, με τρόπο λειτουργικό και χρήσιμο ως προς τους στόχους. Τα συναισθήματα, είναι η βάση για την διαχείριση όλων των υπολοίπων. Η ισχυρή σύνδεση των συναισθημάτων με τα κίνητρα, ο ισχυρός δεσμός της ευχαρίστησης που δημιουργείται μέσα από την επιτυχία σε σχέση με την επιθυμία για επανάληψη της, το συναίσθημα της επιβράβευσης και αποδοχής από τους Σημαντικούς Άλλους σε σχέση με την αναζήτηση και επισφράγιση των συναισθημάτων αυτών, η δυσφορία, η απογοήτευση, η κούραση που θα επέλθει μέσα από την προσπάθεια, τις αποτυχίες, την κριτική αλλά και την απόρριψη, η ικανοποίηση και η επιβράβευση του εαυτού σου για τους κόπους και την προσπάθεια σου, όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα, πως δεν είναι αρκετό να προπονείς το σώμα σου, αλλά και το μυαλό σου. Με τον τρόπο που φροντίζει ένας αθλητής το σώμα του να προετοιμαστεί κατάλληλα για τον επόμενο αγώνα με στόχο την παραμονή στις υψηλές επιδώσεις , με τον ίδιο τρόπο πρέπει να προετοιμάσει και να προπονήσει την Ψυχολογία του, το μυαλό του δηλαδή, ώστε η σχέση ανάμεσα στο Τί Γνωρίζει και το Πώς νιώθει, να είναι στα ίδια υψηλά επίπεδα απόδοσης.

Πάμπος Ευσταθίου

Συστημικός/Οικογενειακός Ψυχοθεραπευτής

Solution Focused and Systemic Coachingεπιτυχία; Πως επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο; Ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στην πορεία του και στην συνέχεια των αγωνιστικών του υποχρεώσεων; Η επιτυχία είναι μια απαιτητική κατάσταση, στην οποία ο εκάστοτε αθλητή καλείται να διαχειριστεί πολύ περισσότερα από τις αγωνιστικές του επιδώσεις. Ας δούμε πιο αναλυτικά, ποιοι παράγοντες επηρεάζουν και καθορίζουν την επιτυχία, αλλά και το πώς και γιατί η επίτευξή της απαιτεί ειδική διαχείριση.

Στην σύγχρονη εποχή που ζούμε, την ονομαζόμενη “Κοινωνία των Επιδόσεων”, έχουν τα πάντα καθοριστεί και δρομολογηθεί με βάση τον άξονα της επιτυχίας. Πολυδιαφημίζεται σε καθημερινή βάση, είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα, η σύνδεση της ευτυχίας με την επιτυχία. Οπότε με πιο απλά λόγια, έχει γίνει μια πλύση εγκεφάλου, πως για να είσαι ευτυχισμένος, πρέπει να είσαι επιτυχημένος. 

Επίσης, επικρατεί μια έντονη τάση, από ειδικούς και μη, πως ο κάθε ένας μπορεί να πετύχει τα πάντα. Αυτό έρχεται να ενισχύσει, την προαναφερθείσα τάση,  ότι επιτυχία=ευτυχία, και πως ο κάθε ένας μπορεί να πετύχει ότι θελήσει. 

Ο συνδυασμός αυτών των δύο, έχει δημιουργήσει ένα φαινόμενο, στο οποίο οι άνθρωποι απλά προσπαθούν, πετυχαίνουν, αλλά ποτέ να μην είναι αρκετό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια εμμονική ανάγκη για συνεχή επιτυχία, αλλά και ταυτόχρονα μια ματαιοδοξία μιας και η επιτυχία δεν θα είναι ποτέ αρκετή, αφού πάντα θα επικρατεί η τάση του “μπορείς και καλύτερα”. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα , οι άνθρωποι να επικεντρώνονται στην επίδοση, αγνοώντας σημαντικούς άλλους παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη ως προς την επίτευξη της επιτυχίας. 

Για να επανέλθουμε στο κυρίως θέμα του άρθρου, την διαχείριση της επιτυχίας, πρέπει να έχουμε υπόψη, τους τρεις βασικούς άξονες/πυλώνες, στους οποίους στηρίζεται  η επιτυχία.

Η επιτυχία καθορίζεται από 3 βασικούς πυλώνες. Την Βιολογία του αθλητή, την Ψυχολογία του αθλητή, και το Περιβάλλον του αθλητή. Ως Βιολογία ορίζουμε την σωματική δομή, τα όργανα του σώματος, τόσο τα εξωτερικά ( χέρια, πόδια, μύες κλπ) όσο και τα εσωτερικά ( πχ πνεύμονες). Ως Περιβάλλον ορίζουμε τους σημαντικούς για τον αθλητή ανθρώπους που τον περιβάλλουν (Οικογένεια, σύντροφοι, προπονητές, φίλοι, οπαδοί κλπ), και ως Ψυχολογία, ορίζουμε τόσο το Γνωστικό όσο και το Συναισθηματικό κομμάτι. Με πιο απλά λόγια, Ψυχολογία ορίζεται ο συνδυασμός του Τι γνωρίζει, και του Τι νιώθει ένας αθλητής. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοηθεί κανένας από τους 3 βασικούς πυλώνες της επιτυχίας , τόσο στην προσπάθεια προς αυτή, όσο και μετά από την επίτευξη της επιτυχίας. 

Για παράδειγμα, ένας αθλητής, στην προσπάθεια να βελτιώσει τον χρόνο του, το άλμα του, την ρίψη του, την αντοχή του, επικεντρώνεται στα εργαλεία που θεωρεί χρήσιμα για αυτόν. Με μια λέξη, επικεντρώνεται στο σώμα του. Αν αυτό όμως ήταν αρκετό , όλοι οι αθλητές θα είχαν τις ίδιες επιδόσεις, αν χρησιμοποιούσαν την ίδια προπόνηση. Και όσο το σώμα, τα εργαλεία θε βελτιώνονταν, άρα λογικά θα αυξάνονταν και οι επιδόσεις. Βλέπουμε όμως να μην συμβαίνει αυτό. Ο κυριότερος λόγος συνήθως , είναι ότι επικεντρώνονται μόνο στον ένα πυλώνα, στην βιολογία τους, και κατ’ επέκταση στο σώμα τους, αγνοώντας την σημαντικότητα των 2 άλλων παραγόντων.

Όταν ο αθλητής φτάσει στην κορυφή, καλείται να διαχειριστεί επιπλέον καταστάσεις, πρωτόγνωρες για αυτόν. Τις περισσότερες φορές, επειδή ο αθλητής θεωρεί πως η επιτυχία του αφορά τις ικανότητες του σε βιολογικό επίπεδο, υπάρχει ο κίνδυνος είτε να θεωρήσει την επιτυχία ως δεδομένη και να σταματήσει να εξελίσσεται, είτε να προσπαθεί να εξελιχθεί περισσότερο , οδηγώντας τον εαυτού σε εξάντληση, κόπωση, τραυματισμούς κλπ.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που καλείται να διαχειριστεί, είναι οι αντιδράσεις των σημαντικών ανθρώπων που βρίσκονται γύρω του. Συνήθως οι απαιτήσεις τους αυξάνονται, και αυτόματα αυξάνεται και η πίεση που έχει ο αθλητής στο να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους.

Καλείται επίσης να διαχειριστεί την φήμη, την τυχόν υπεροψία αλλά και ταπεινότητα, το γνωστικό κομμάτι της ψυχολογίας του, το τι γνωρίζει, καθώς και την ευρύτερη οπτική του απέναντι στην έννοια επιτυχία.

Μα πάνω από όλα, έχει να διαχειριστεί τις απαιτήσεις για να διατηρήσει την επιτυχία. Χρειάζεται αφοσίωση, περισσότερη δουλεία τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, χρειάζεται υπομονή, θέληση, προσπάθεια. Με λίγα λόγια, χρειάζεται περισσότερη «ταλαιπωρία» ,αλλά και διάθεση από κάποιον να «ταλαιπωρηθεί». Η ταλαιπωρία δεν αφορά μόνο το σωματικό επίπεδο, αλλά πολύ περισσότερο το Ψυχολογικό-Συναισθηματικό. 

Όλα τα πιο πάνω, έχουν ένα σημείο αναφοράς, το οποίο αγνοείται παντελώς, αλλά είναι το πιο σημαντικό κομμάτι ως προς την διαχείριση της όποιας κατάστασης, και ειδικά της επιτυχίας. Το κοινό σημείο αναφοράς, είναι τα ίδια τα Συναισθήματα του αθλητή. Πώς νιώθει μετά από κάθε επιτυχία; Πώς νιώθει σε σχέση με τον εαυτό του; Πώς νιώθει σε σχέση με τους Σημαντικούς για αυτόν Άλλους; Πώς νιώθει σε σχέση με την ίδια την επιτυχία; Τι συναισθήματα προκαλούν όλα τα πιο πάνω; Πώς τα διαχειρίζεται αυτά; Πώς προπονεί/εκπαιδεύει το μυαλό του να διαχειριστεί τα συναισθήματα του; 

Ένας αθλητής, καλείται να διαχειριστεί την επιτυχία μέσα από τους ίδιους βασικούς άξονες της επιτυχίας. Την Βιολογία του, το Περιβάλλον του, και την Ψυχολογία του. Να διαχειριστεί το σώμα του, τις αντιδράσεις, συμπεριφορές και προσδοκίες των Σημαντικών Άλλων, αλλά και την δική του Ψυχολογία, τόσο σε Γνωστικό, όσο και σε Συναισθηματικό επίπεδο.

Οι αθλητές που συμμετέχουν σε ένα ανταγωνιστικό άθλημα συχνά αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες προκλήσεις και είναι ευάλωτοι στις απαιτήσεις ενός πολύ αγχωτικού περιβάλλοντος. Αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις, καλούμενοι να ισορροπούν τον αθλητισμό και την προσωπική τους ζωή, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας εάν δεν το διαχειριστούν  σωστά. Είναι επίσης κοινό για τους αθλητές να αντιμετωπίζουν ζητήματα που έχουν ως προέλευση την οικογένεια (περιβάλλον), τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την αθλητική τους απόδοση. 

Διαχείριση συναισθημάτων, δεν είναι το να αγνοείς τα συναισθήματα σου, αλλά το να τα αποδεχτείς, να τα καλωσορίσεις, και να τα διαχειριστείς, με τρόπο λειτουργικό και χρήσιμο ως προς τους στόχους. Τα συναισθήματα, είναι η βάση για την διαχείριση όλων των υπολοίπων. Η ισχυρή σύνδεση των συναισθημάτων με τα κίνητρα, ο ισχυρός δεσμός της ευχαρίστησης που δημιουργείται μέσα από την επιτυχία σε σχέση με την επιθυμία για επανάληψη της, το συναίσθημα της επιβράβευσης και αποδοχής από τους Σημαντικούς Άλλους σε σχέση με την αναζήτηση και επισφράγιση των συναισθημάτων αυτών, η δυσφορία, η απογοήτευση, η κούραση που θα επέλθει μέσα από την προσπάθεια, τις αποτυχίες, την κριτική αλλά και την απόρριψη, η ικανοποίηση και η επιβράβευση του εαυτού σου για τους κόπους και την προσπάθεια σου,  όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα, πως δεν είναι αρκετό να προπονείς το σώμα σου, αλλά και το μυαλό σου. Με τον τρόπο που φροντίζει ένας αθλητής το σώμα του να προετοιμαστεί κατάλληλα για τον επόμενο αγώνα με στόχο την παραμονή στις υψηλές επιδώσεις , με τον ίδιο τρόπο πρέπει να προετοιμάσει και να προπονήσει την Ψυχολογία του, το μυαλό του δηλαδή, ώστε η σχέση ανάμεσα στο Τί Γνωρίζει και το Πώς νιώθει, να είναι στα ίδια υψηλά επίπεδα απόδοσης.

Πάμπος Ευσταθίου

Συστημικός/Οικογενειακός Ψυχοθεραπευτής

Solution Focused and Systemic Coaching

Μάθε να δημιουργείς φως στο σκοτάδι

Πάντα ήμουνα αισιόδοξος (υπερβολικά όπως έλεγαν άλλοι), προσπαθώντας πάντα να βρίσκω κάτι το θετικό μέσα από κάθε αρνητική κατάσταση. Αν και πολλές φορές δεν είναι αρκετό να είμαι μόνο εγώ, ούτε να βλέπω μόνο εγώ το θετικό, αλλά πάντα θα προσπαθώ να το μεταδώσω.. Κάθε αρνητική κατάσταση, έχει πάντα κάτι θετικό να μας προσφέρει, φτάνει να εστιάσουμε σε αυτό, και το πιο σημαντικό, να μην το ξεχάσουμε όταν βγούμε από την αρνητική κατάσταση.... Όταν ένας άνθρωπος (ζωντανός οργανισμός) παρουσιάζει και αναπτύσσει κάποιο σύμπτωμα (για παράδειγμα υποφέρει από κρίσεις πανικού) το σύμπτωμα θα επιμένει και θα μεταλλάσσεται, μέχρι η πηγή του συμπτώματος (που για κάθε άνθρωπο είναι διαφορετική, αν και συνήθως έχουν ως κοινή βάση το "ανέχομαι περισσότερα από όσα αντέχω" ) . Ο στόχος των συμπτωμάτων είναι για να μας αφυπνίσουν και όχι να μας τιμωρήσουν, έστω και αν αυτό συμβαίνει με αρνητικό τρόπο. Και όσο τα αγνοούμε, τόσο πιο έντονα γίνονται, και όσο τα καταπολεμούμε, τόσο αυτά θα μεταλλάσσονται... Η σημασία στην ψυχοθεραπεία, είναι ο άνθρωπος αυτός να ανακαλύψει, να αναθεωρήσει και να αφομοιώσει, νέες τεχνικές, νέες νοοτροπίες, νέους τρόπους διαχείρισης, ώστε αυτά να τον συνοδεύουν μια ζωή, χρησιμοποιόντας τα έτσι ώστε, να μην χρειαστεί να υποφέρει, αν είναι εφικτό, ξανά από παρόμοια κατάσταση. Έτσι και η γη, το περιβάλλον ίσως να ταίριαζε καλύτερα, ως ένας ζωντανός οργανισμός, ως ένα ζωντανό σύστημα, θα μπορούσε να θεωρήσει κάποιος, πως ανέπτυξε κάποιο σύμπτωμα, ώστε να εμφανιστεί, αλλά και να μπορέσει να διαχειριστεί μια αρνητική κατάσταση, να απαλλαγεί από την πηγή των συμπτωμάτων του. Όχι με σκοπό να τα εξολοθρεύσει, αλλά να τα οριοθετήσει με τρόπο τέτοιο, ώστε να μην επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία του. Όπως θα έκανε ένας άνθρωπος με πχ κρίσεις πανικού. Θα οριοθετούσε τον εαυτό του αλλά και τους άλλους, ώστε το σύστημα να δουλεύει ομαλά... Έτσι και σε αυτή τη περίπτωση, ας δούμε τι θετικό έχει να μας διδάξει αυτή η κατάσταση. Τι θέλει να μας πει για εμάς, τι θα ήθελε να κάνουμε για εμάς, τι θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε, τι θα έπρεπε να αλλάξουμε... Όπως ρωτώ συνήθως τους θεραπευόμενους μου, αλλά και τους υποψήφιους για ψυχοθεραπεία, "Τι μπορεί να θέλει να σου πει το σύμπτωμα σου"

Πάμπος Ευσταθίου
Συστημικός / Οικογενειακός Ψυχοθεραπευτής
Cert. BRIEF Solution Focus Therapist 

Η ιεράρχηση των αναγκών, και οι επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική ευημερία των ανθρώπων

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας φαίνονται να βρίσκονται σε ψυχοσυναισθηματικά αδιέξοδα. Αντιμετοπίζουν καταστάσεις πρωτόγνορες, που τους κάνουν να διεροτούνται "πώς κατάνυησαν έτσι" όπως λένε πολλοί χαρακτηριστικά.
Ο Μάσλοου είχε ιεραρχήσει τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων, με βάση τις οποίες κρίνεται και η ευτυχία των ανθρώπων.
Στους ρυθμούς της σημερινής μας κοινωνίας, στις αλλαγές που έχουν ξεφύγει από το "συνηθισμένο" που έχουμε γνωρίσει, οι "απαιτήσεις" για οικονομική άνεση, δεν αφήνουν χώρο στο να ασχοληθεί και με τις υπόλοιπες βασικές του ανάγκες. Δεν δίνει χώρο στον εαυτό του, θεωρώντας πως "αντέχει", πνίγεται στις σκοτούρες τις καθημερινότητας αποφεύγοντας να χαλαρώσει, είτε γιατί πιστεύει πως με το να το σκέφτεται όλη μέρα κάτι θα αλλάξει, είτε από ενοχές πολλές φορές του τύπου "δεν γίνεται να διασκεδάσω αφού έχω προβλήματα".
Και έτσι με αυτό τον τρόπο, τα φαινομενικά προβλήματα και η συνεχής ενασχόληση με αυτά, σε συνδυασμό με την παραγκώνιση  βασικών αναγκών, οδηγούν με ακρίβεια σε συναισθηματική αποσταθεροποίηση, και σε περισσότερα προβλήματα. Η δυσκολία στην επίτευξης της ισορροπίας ικανοποίησης των αναγκών, οι περισσότεροι άνθρωποι "τιμωρούν" κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό τους, απομακρύνοντας τον από κάθε ευχαρίστηση, με την προσδοκία πως πρέπει να λυθεί το "πρόβλημα" για να είναι χαλαροί.
Τα "προβλήματα" μπορούν να περιμένουν, μιας και στις πλείστες περιπτώσεις η λύσεις απαιτούν χρόνο, μα η ζωή μας δεν μπορεί. Αξιοποιώντας λοιπών τις στιγμές που μπορούμε να αφιερώσουμε στον εαυτό μας, ξεφεύγοντας έστω για λίγο από τις στρεσσογώνες  καταστάσεις, ξεκουράζουμε και προετοιμάζουμε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό μας να βρει την ισορροπία του, και να μπορέσει με καθαρό και ήρεμο μυαλό να αντιμετωπίσει τα όσα προκύψουν.
Και ίσως τότε παρατηρήσει πως τα περισσότερα για τα οποία ανυσηχούσε, δεν ήταν τίποτα περισσότερο παρά μια γενική ανυσηχία, μια στρεσσογώνα κατάσταση, η οποία προήλθε από την μη ικανοποίηση των αναγκών...
Και αν δεν αρέσει η ιεράρχηση την οποία ο Μάσλοου έχει φτιάξει, μπορεί ο κάθε ένας να ιεραρχήσει τις δικές του ανάγκες....

Πάμπος Ευσταθίου
BSc Psychology
Cert. BRIEF Solution Focused Therapy
Systemic Psychotherapist
Τηλ:99303825

Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ- ΓΟΝΕΙΣ ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ!

Η πρώτη μέρα στο σχολείο πλησιάζει, και οι προετοιμασίες άρχισαν τόσο από τους μαθητές, όσο και από τους γονείς. Ειδικά για τους μαθητές που θα πάνε στην Ά τάξη του δημοτικού, που θα βρεθούν σε ένα νέο περιβάλλον. Ένα νέο περιβάλλον για τους μαθητές, και ίσως και για τους γονείς.
Πολλές φορές, ως γονείς, ξοδεύουμε απεριόριστο χρόνο να προετοιμάσουμε ψυχολογικά και συναισθηματικά τα παιδιά μας ώστε να είναι όσο το δυνατό πιο έτοιμα για την νέα αυτή πρόκληση. Εξηγούμε στα παιδιά για το ευχάριστο περιβάλλον που θα βρουν, για το ότι θα κάνουν καινούριους φίλους, θα μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν, πόσο καλοί/ες θα είναι οι νέοι/ες δάσκαλοι/ες και πόσο θα τους αγαπούν και ένα σωρό θετικά που θα γνωρίσουν.

Κι όμως , ως γονείς, πόσο τα πιστεύουμε όλα αυτά; Πόσο θετικοί και αισιόδοξοι είμαστε πραγματικά;

Πόσο σίγουροι είμαστε για το ότι το περιβάλλον θα είναι πραγματικά ευχάριστο;
Πόσο σίγουροι είμαστε πως οι νέοι φίλοι είναι οι "κατάλληλοι" για το παιδί μας;
Πόσο σίγουροι είμαστε πραγματικά για τις ικανότητες της/του νέας/ου δασκάλας/ου; "Θα τα μάθουν όντως να γράφουν και να διαβάζουν σωστά; Θα συμπεριφέρονται σωστά στα παιδιά μας; Θα κάνει διακρίσεις; "

Αυτά και άλλα πολλά περνάνε από το μυαλό του γονιού, προσπαθώντας να κρύψει την ανησυχία του , μάταια θα έλεγα..
Γιατί αυτή η ανησυχία δύσκολα κρύβεται.
Ίσως η προσπάθεια καθησυχασμού του παιδιού, αυτές οι ώρες διάλεξης να έχουν σκοπό να καθησυχάσουν τους ίδιους. Ίσως λέγοντας τα στα παιδιά τους , τα οποία πολλές φορές απαντάνε χαριτωμένα "μην ανησυχείς", να χρειάζονται αυτό το να "μην ανησυχείς". Ίσως να ψάχνουν αυτό τον καθησυχασμό μέσα από τα ίδια τα λόγια τους, επαναλαμβάνοντας τα για να πείσουν τον εαυτό τους, αλλά και μέσα από την απάντηση των παιδιών, το "μην "ανησυχείς".

Και όμως, επειδή ο γονιός πάντα ανησυχεί, θα συνεχίσει τις διαλέξεις. Μέχρι το σημείο που δεν θα ακούει πλέον το "μην ανησυχείς". Γιατί και το παιδί, από τις πολλές φορές που θα τα ακούσει, θα αρχίσει να ανησυχεί, μιας και ο παντογνώστης για αυτό γονιός, κάποιο λόγο έχει να επιμένει και να ανησυχεί τόσο πολύ...
Και έτσι ο γονιός θα έχει ακόμα ένα λόγο να επιμένει και να συνεχίζει, μιας και το παιδί τώρα ανησυχεί πραγματικά.
Και όσο ανησυχεί συνεχίζει, και όσο συνεχίζει ανησυχεί και το παιδί, δικαιώνοντας έτσι την πεποίθηση του γονιού πως το παιδί ανησυχεί, βρίσκοντας έτσι "σύμμαχο και δικαίωση" στις ανησυχίες του...

Και έρχεται η πρώτη μέρα του σχολείου, όπου η διάλεξη επαναλαμβάνεται στην πορεία για αυτό. Φτάνοντας στην πόρτα του σχολείου , ο γονιός δεν αφήνει το παιδί και το παιδί δεν αφήνει τον γονιό. Και ο γονιός να προσπαθεί να πνίξει τα δάκρυα "συγκίνησης" με ένα "μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά. Μην φοβάσαι", απευθυνόμενος περισσότερο προς τον εαυτό του... Και το παιδί να ανησυχεί και να φοβάται, ίσως όχι για το ίδιο, μα για τον δύσμοιρο γονιό που πρέπει να αφήσει το παιδί στο σχολείο και να πάει στην δουλειά του....

Μην ανησυχείτε γονείς, θα τα καταφέρετε μια χαρά :)

Πάμπος Ευσταθίου

BSc Psychology

Systemic/Family Psychotherapist

Cert. BRIEF Solution Focused Therapy  
 https://www.facebook.com/psychotherapies4all

‘’ Η εσωτερική ομορφιά είναι που μετρά παιδί μου, και όχι το έξω. Το έξω γέρνα, αλλοιώνετε, η ψυχή είναι που μένει’’.

Εμείς τι ψάχνουμε στ’ αλήθεια; Ή καλύτερα, τι μπορούμε να προσφέρουμε σε μία σχέση; Είναι το ΄΄έξω΄΄ αρκετό να κρατήσει μία σχέση ζωντανή; Ή το ‘’μέσα’’, η ‘’εσωτερική ομορφιά’’ είναι αυτό που θα δώσει στην σχέση ποιότητα και διάρκεια;

Και όμως, όλα ξεκινούν από το ‘’έξω’’… Στην παρέα, στο club, στην παραλία, οπουδήποτε.. Είναι αυτό το ‘’έξω’’ που διεγείρει τις αισθήσεις μας, εξιτάρει την φαντασία μας, που μας κάνει να θέλουμε να δούμε τον άλλο ξανά και ξανά. Αυτό το ‘έξω’ είναι που μας κάνει να κάνουμε το πρώτο βήμα στο να προσεγγίσουμε τον άλλο. Όπως και να το κάνουμε είναι η πρώτη εντύπωση , το πρώτο που μπορούμε να δούμε στον άλλο. Και αν ισχύει το ίδιο και για τον άλλον, μια καινούρια σχέση ξεκινά.

Αλλά και το ‘μέσα’ μας δεν πάει πίσω. Μια τέτοια εσωτερική ομορφιά, που απορούμε ακόμα και εμείς με τον εαυτό μας…. Αλλά και το άλλο μισό, μας εκπλήσσει για το πόσο όμορφο είναι εσωτερικά, σε σημείο που να μην μπορούμε να πιστέψουμε την καλή μας τύχη , για το πόσο τέλειο άνθρωπο βρήκαμε να μοιραστούμε την ζωή μας..

Μια σχέση, όπου ο άκρατος ενθουσιασμός μας κυριεύει και μας καθοδηγεί. Και να ’σου οι αγκαλιές, να’ σου τα φιλιά, να’ σου τα καρδιοχτύπια. Οι υποσχέσεις δίνουν και παίρνουν, το λεξιλόγιο μας εμπλουτίζετε με λογής λογής ερωτόλογα, κατασκευάζοντας πολλές φορές ακόμα και δικές μας λέξεις..

Το ‘αγαπημένο’ μας τραγούδι δεν σταματά να παίζει, φτάνοντας σε σημείο να ενοχλεί τους άλλους, αλλά ποιος νοιάζετε… Ζούμε τον έρωτά μας και τίποτα δεν μας σταματά…Κάνουμε τα πάντα  για το άλλο μας μισό, παραμελώντας και προσπερνώντας αρκετές φορές τα δικά μας ‘θέλω’. Τα δικά μας ‘θέλω’ περνάνε σε δεύτερη μοίρα, και η μόνη μας έγνοια είναι να είναι καλά ο σύντροφός μας. Και όταν αυτό είναι αμοιβαίο, οι πύλες ενός επίγειου παραδείσου έχουν ήδη ανοίξει για εμάς. Σχεδόν όλα μας φαίνονται τόσο μα τόσο όμορφα, και άλλα τόσο ασήμαντα και μικρά, που δεν φαίνονται ικανά να χαλάσουν την ευτυχία μας. Η μόνη μας ελπίδα είναι αυτό να κρατήσει για πάντα και να μην τελειώσει ποτέ…

Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό; Τι μπορεί να πάει στραβά και να χαλάσει κάτι τόσο υπέροχο, τόσο αλάθητο, τόσο δυνατό; Γιατί να μην μπορεί να κρατήσει για πάντα; Γιατί κάποιος να θέλει να το χαλάσει;

Καθώς ο καιρός περνά, ο ενθουσιασμός αρχίζει να χάνετε, και η επιστροφή στην πραγματικότητα τρομάζει. Η πρώτη μας έγνοια ξεκινά να γίνετε ο εαυτός μας, αυτός ο οποίος είχε θαφτεί μέσα στην παραζάλη του ενθουσιασμού και της ανάγκης να κάνουμε τον άλλον να νιώθει καλά.  Μη αντέχοντας πλέων να πιεζόμαστε για τον άλλο, αρχίζει ο εαυτός μας να διαμαρτύρεται για τα δικά του ‘θέλω’.  Αρχίζει να αναζητά αυτό που ήταν πριν από αυτή την σχέση, πριν να θαφτεί και να παραμεριστεί.  Αρχίζουν τα πρώτα καβγαδάκια, οι πρώτες διαφωνίες, και το ‘εσύ’ αρχίζει να γίνετε ‘εγώ’.

Το ‘’έξω’’ μας αρχίζει να ξεθωριάζει στα μάτια του συντρόφου μας, ή και το αντίστροφο, και το ‘’μέσα’’ αρχίζει να εξωτερικεύεται.

Ξεκινάμε να μπαίνουμε στην διαδικασία ανάλυσης για το ‘τι έκανα για εσένα’ , ‘τι στερήθηκα για εσένα’ ‘ τι έχασα για εσένα’, ξεχνώντας πως κανείς δεν μας ανάγκασε να ‘κάνουμε’ να ‘ στερηθούμε’, να ‘χάσουμε’.. Ξεχνάμε πως όλα αυτά, για τα οποία ίσως παραπονιόμαστε τώρα, δεν τα κάναμε με το ζόρι, αλλά αντιθέτως τα κάναμε με μεγάλη ευχαρίστηση. Αρχίζουμε να ζητάμε χρόνο για τον εαυτό μας από τον άλλο, λες και ο άλλος μας ανάγκασε να του τον δώσουμε. Αρχίζουμε να ζητούμε την ‘παλιά μας ζωή’ από ‘το άλλο μας μισό’, αγνοώντας πως ήταν μια καθαρά δική μας συνειδητή επιλογή για το τι ‘ζωή’ θα ζούμε.  Τα όσα κάναμε για τον άλλο με τόση ευκολία, ξαφνικά έγιναν ‘θυσίες’. Εκεί που τίποτα δεν μας ενοχλούσε , αρχίζει να μας ενοχλεί το παραμικρό, ακόμα και κάποια που κάποτε τα βρίσκαμε χαριτωμένα.

Τι να είναι αυτό που μας κάνει άραγε να αλλάζουμε τόσο πολύ τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την σχέση μας; Τι είναι άραγε αυτό που μας ωθεί στον να απομακρυνόμαστε από τον σύντροφό μας, ή ακόμα να τον απομακρύνουμε αυτόν από εμάς; Έγινε κάτι στην πορεία, ή μήπως πάντα ήταν έτσι και απλά δεν τα βλέπαμε; Μήπως περιμέναμε περισσότερα από τον άλλο χωρίς καν να είναι σε θέση να το γνωρίζει; Μήπως δεν υπολογίσαμε σωστά το τι μπορεί ο άλλος να μας προσφέρει; Μήπως εμείς δώσαμε περισσότερα από ότι μπορούσαμε με σκοπό να κερδίσουμε τον άλλο με αποτέλεσμα ο εαυτός μας να μην μπορεί να αντέχει αυτό το συνεχές φορτίο ευθύνης στο να κάνει τον άλλο καλά παραμερίζοντας τα δικά μας ‘θέλω’ ; Ή μήπως δεν υπολογίσαμε σωστά το μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε για τον άλλο, τόσο σε ποσότητα, όσο και σε ποιότητα…

Συχνά ακούμε την έκφραση, ‘δεν είμαστε όπως παλιά’, είτε από άλλα ζευγάρια, είτε από το ταίρι μας, αλλά ακόμα και από τον ίδιο μας τον εαυτό, να απευθύνετε στο ταίρι μας.

Τι πραγματικά αναγκάζει όλο και περισσότερα ζευγάρια να καταλήγουν σε αυτό το συμπέρασμα; Στ’ αλήθεια δεν είναι όλα όπως πρώτα ή μήπως το μόνο που άλλαξε είναι τα ‘θέλω’ και ‘μπορώ’ μας; Ή μήπως τα ‘θέλω’ και ‘μπορώ’ μας έμειναν ως είχαν και όντος άλλαξε η συμπεριφορά του συντρόφου μας με βάση τα δικά του ‘θέλω’ και ‘μπορώ’ , τις δικές του αντοχές, κάνοντας μας εμάς να ζητάμε πράγματα που είχαμε και χάσαμε ως ζευγάρι; Μεγαλώνοντας σε μια  σχέση, εκτός του ότι η ηλικία μας αλλάζει, και κάποιες προϋπάρχουσες  συμπεριφορές αλλάζουν, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο. Η καθημερινή τριβή με τον άλλο, προκαλεί σίγουρα μια φυσική θα την έλεγα φθορά, αφού ως γνωστόν , να τρώμε κάθε μέρα το ίδιο φαγητό, όσο και να μας αρέσει, θα έρθει η στιγμή που θα το βαρεθούμε. Εύλογα και φυσιολογικά θα διερωτηθεί κάποιος, ‘‘για να μην χαλάσει η σχέση μου πρέπει να μην βλέπω τον άλλο κάθε μέρα’’ ; Καμία απολύτως σχέση. Όπως μπορούμε να προσθέσουμε κάτι στο αγαπημένο μας φαγητό, όπως μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο μαγειρέματος, όπως μπορούμε να φτιάξουμε και κάτι συνοδευτικό, το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και με την σχέση. Κάνοντας την καθημερινότητά μας λίγο πιο αλμυρή, πιο πικάντικη , πιο απλή, πιο πολύπλοκη από κάθε προηγούμενη μέρα, αναλόγως διάθεσης,  θα προσδώσει αυτό το κάτι διαφορετικό, κάτι το πιο ενδιαφέρων , που θα κρατήσει ζωντανή μια σχέση.

 Υπολογισμοί στις σχέσεις δεν χωράνε. Με τα ‘’ίσως’’ οδηγό και καθοδηγητή δεν πάμε πουθενά. Ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε τι πραγματικά θα ήθελε ο άλλος, πόσο και τι αντέχει, πως θα ήθελε να είναι η ζωή του μετά από κάποια χρόνια και κάποιες καταστάσεις, αν δεν τον ρωτήσουμε, και αν δεν συζητήσουμε μαζί του. Ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός  για μια υγιή σχέση. Δεν μιλάμε για τον διάλογο του τύπου ‘’τι θα φάμε σήμερα’’ , αλλά για διάλογο εποικοδομητικό, ειλικρινή, και για σοβαρότερες ανησυχίες από το φαγητό.

Κάποτε κάποιος μου είπε, πως η μόνη ίσως στιγμή που υπάρχει απόλυτη ειλικρίνεια σε ένα ζευγάρι, είναι η στιγμή που χωρίζει. Εγώ θα προσθέσω πως είναι και την στιγμή κάποιου καυγά. Και όλα αυτά γιατί δεν υπάρχει ο εποικοδομητικός διάλογος όταν πραγματικά χρειάζεστε. Μέσω του διαλόγου μπορούμε εμείς να μεταφέρουμε στον άλλο τα δικά μας ‘’θέλω’’ και ‘’μπορώ’’, μπορούμε να μάθουμε τα ‘’θέλω’’ και ‘’μπορώ’’ του άλλου, ξεκαθαρίζοντας και προλαβαίνοντας τυχών μελλοντικές παρεξηγήσεις.  Ως γνωστό, οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, και σίγουρα θα θέλαμε ο σύντροφός μας να είναι και φίλος μας. Ένας φίλος που θα είναι δίπλα μας στα εύκολα , αλλά και στα δύσκολα, στις χαρές αλλά και στις λύπες… Ξεκαθαρίζοντας τις θέσεις μας λοιπόν, μπορεί ο άλλος, αλλά και εμείς να προβλέψουμε εκ των προτέρων για το που θα βγει αυτή η σχέση. Σίγουρα τίποτα δεν είναι απόλυτο, καθώς πολλά μπορούν να αλλάξουν στην πορεία, αλλά δεν παύει να είναι μια ένδειξη έστω για το τι θέλουμε, για να ξέρουμε προς τα που να προσανατολιζόμαστε, και το πιο σημαντικό, να ξέρουμε αν θέλουμε και μπορούμε να πάμε προς αυτή την κατεύθυνση. Ο σωστός διάλογος πρέπει να γίνετε με ειλικρίνεια, σκεπτόμενοι το μέλλον και όχι μόνο το παρών.

Πολλά άλλα μικρά μικρά μας βοηθούν ούτως ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να είναι επιτυχημένη η σχέση μας.

Εμπιστοσύνη στο ταίρι μας, Σεβασμός στα δικά του ‘’θέλω’’, Υπενθύμιση και Επιβεβαίωση για το πόσο θέλουμε αυτό το άτομο στην ζωή μας, την απαραίτητη Ελευθερία να είναι ο εαυτός του, να μην παίρνουμε τον άλλο ως Δεδομένο, να μην Παραμελούμε τον σύντροφό μας, για τα προβλήματά της σχέσης μας να μιλάμε στον σύντροφό μας και όχι σε τρίτους, να μην Εγκαταλείπουμε τον σύντροφό μας εκεί που πραγματικά μας χρειάζεται, να δείχνουμε Κατανόηση στις δικές του απόψεις και να τον λαμβάνουμε υπ’ όψη. Και ίσως το πιο σημαντικό, να μην σταματάμε ποτέ να εκφράζουμε τα αισθήματά μας απέναντι στον σύντροφό μας. Μια αγκαλιά ποτέ δεν έβλαψε κανένα, ένα χάδι ποτέ δεν πλήγωσε κάποιον, ένα γλυκόλογο βγαλμένο απ’ την ψυχή μας, σίγουρα θα κάνει τον άλλο να χαμογελάσει….   Όλα αυτά τα μικρά , και ίσως ασήμαντα για κάποιους, είναι που θεμελιώνουν μια σχέση..  Πάντα πρέπει να υπάρχει χρόνος για τον σύντροφό μας, γιατί στο τέλος της ημέρας, όσο δύσκολη και να ήταν, αυτό είναι το άτομο που θα μας κάνει να χαλαρώσουμε, να ηρεμήσουμε, που θα μας πάρει αγκαλιά και όλα τα κακώς έχοντα της ημέρας θα διαγραφούν..

Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται απλά στην θεωρία , αλλά λίγος κόπος χρειάζεται  στην πράξη. Σίγουρα τίποτα μαγικό δεν υπάρχει να κρατήσει μια σχέση , αν εμείς οι ίδιοι δεν προσπαθήσουμε και δεν πράξουμε σωστά. Και το σωστό είναι το σωστό για τον κάθε ένα μας ξεχωριστά, και όχι ένα γενικό σωστό για όλες τις σχέσεις και όλα τα προβλήματα. Μικρά αλλά και σταθερά βήματα μπορούν να μας οδηγήσουν στην επιτυχία.

Και ας μην ξεχνάμε ότι ποτέ δεν είναι ντροπή να ζητάμε βοήθεια για κάτι που μας απασχολεί, ειδικά σε τόσο λεπτά ζητήματα όπως είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, από κάποιο ειδικό, που θα έχει μια επιστημονική προσέγγιση του όλου θέματος… Ένας ψυχολόγος είναι πάντα ο καταλληλότερος να μας καθοδηγήσει , μιας και ο κλάδος έχει ασχοληθεί τα μέγιστα με το συγκεκριμένο θέμα, προσεγγίζοντας με κάθε τρόπο, κάθε μορφή ανθρώπινης σχέσης.

Ας δουλέψουμε λοιπόν στο μυαλό μας τις σχέσεις μας, σχέσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, ας ανακαλύψουμε τι κάναμε και τι δεν κάναμε , πόσο πραγματικά τελικά προσπαθήσαμε,  τι πραγματικά θέλουμε, και στο χέρι μας είναι να το κερδίσουμε… Η επιτυχία εξαρτάτε από εμάς, και αν τα βρούμε κάπου σκούρα; Ας μην μας πάρει από κάτω…. Επιστήμονες που να μπορούν να μας βοηθήσουν υπάρχουν…. Εμείς απλά ας συνεχίσουμε να δείχνουμε με κάθε ευκαιρία στον σύντροφό μας, πόσο σημαντικός είναι για εμάς, πόσο καλά μας κάνει να νιώθουμε, και γενικότερα γιατί τον επιλέξαμε να υπάρχει στην ζωή μας…

‘’ Η εσωτερική ομορφιά είναι που μετρά παιδί μου, και όχι το έξω. Το έξω γέρνα, αλλοιώνετε, η ψυχή είναι που μένει’’.

Ας κάνουμε το ‘’μέσα’’ μας, το ίδιο όμορφο με το ‘’έξω’’, και ας το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.. 

Πάμπος Ευσταθίου

BSc Psychology

Systemic/Family Psychotherapist (trainee)

Cert. BRIEF Solution Focused Therapy  
 https://www.facebook.com/psychotherapies4all

Η "Θέλω να ζήσω" φωνή της κατάθλιψης

Η “Θέλω να ζήσω” φωνή της κατάθλιψης

Κατάθλιψη... Μια λέξη , μια έννοια, που θα μπορούσε να έχει, και έχει, πολλαπλές επεξηγήσεις και ερμηνείες. Ένας όρος όπου η έννοια του διαφοροποιείτε από την οπτική του κάθε ενός.

Τι πραγματικά σημαίνει όμως; Ποια τα αίτια και ποια η αντιμετώπισή της; Μα πάνω από όλα, ποιος είναι ο λόγος της εμφάνισής της και ποια η λειτουργικότητά της;

Η προέλευση, η ετυμηγορία της λέξης προέρχεται από τις λέξεις «κάτω» και «σύνθλιψη». Πιέζω δηλαδή προς τα κάτω, για να συνθλίψω κάτι. Ενώ από την μια η λέξη εμπεριέχει τόση μα τόση ενέργεια, παρατηρείτε στα άτομα που αναφέρονται σε καταθλιπτικά συμπτώματα, μείωση της ορμής, των ενδιαφερόντων και της ενέργειας.

Ένα σχήμα σχέσης παράδοξο, να χρησιμοποιείτε μια λέξη που εμπεριέχει τόση ενέργεια, για να υποδηλώσει την απουσία ενέργειας. Και όμως δεν είναι και τόσο παράδοξο, αν αναλογιστεί κανείς πως με βάση τους νόμους της φυσικής, η ενέργεια ποτέ δεν χάνεται.

Που πάει όμως αυτή η ενέργεια που περικλείει η λέξη «κατάθλιψη», και έχει ως αποτέλεσμα την φαινομενική απουσία ενέργειας; Γιατί τα άτομα που βιώνουν καταθλιπτικά συμπτώματα, βιώνουν την απουσία ενέργειας;

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ενέργεια όπως αναφέρθηκε πιο πάνω δεν χάνεται, ‘όπως ούτε και η διάθεση για ζωή. Η διαφορά είναι πως αυτή η ενέργεια και η διάθεση, αντί να διοχετεύεται προς τα έξω, μεταφραζόμενη σε πράξεις που υποδηλώνουν την αυξημένη όρεξη και διάθεση, στρέφεται προς τα μέσα, προς τον εαυτό όσων βιώνουν αυτό το συναίσθημα. Η διοχέτευση της ενέργειας προς τα μέσα, έχει ως αποτέλεσμα την φυσική και νοητική εξάντληση του ατόμου, καθώς και την έλλειψη ενδιαφέροντος στο να ασχοληθεί με οτιδήποτε έξω από τον εαυτό του. Και αυτή η εξάντληση είναι που μεταφράζεται ως απώλεια διάθεσης, όρεξης και ενέργειας, με αποτέλεσμα το άτομο που βιώνει αυτά τα συμπτώματα, να αισθάνεται πως η όποια ικανότητα είχε, έχει εξαφανιστεί.

Ποιοι είναι όμως συνήθως οι λόγοι που αυτή η ενέργεια διοχετεύεται προς τα μέσα αντί προς τα έξω; Είναι συνειδητή επιλογή ή μήπως κάτι άλλο; Τι να θέλει να πει άραγε;

Ο πιθανών κυριότερος λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί το άτομο έχει φτάσει σε οριακά επίπεδα διαφωνίας με τον εαυτό του, σε θέματα που αφορούν την ζωή του, και πως την βιώνει. Έχει παρατηρηθεί πως τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται σε άτομα που έχουν θέληση, ενέργεια, και πάθος για την ζωή, που για διάφορους λόγους για τον κάθε ένα, δεν ζει την ζωή του με τον τρόπο, την ένταση, και το πάθος που θα ήθελε, περιορισμένα συνήθως από κοινωνικές νόρμες, και διάφορες προσωπικές αντιλήψεις που ξεκινούν τα άτομα αυτά να αμφισβητούν, αφού μια εσωτερική φωνή ξεκινά να τους φωνάζει «ΖΗΣΕ».

Οι περιπτώσεις όπου τα άτομα εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα, έχουν αυξηθεί μιας και ο τρόπος ζωής, η κοινωνία, οι ρυθμοί έχουν αλλάξει.

Συνήθως, τα άτομα που εκδηλώνουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα έχουν τα εξής χαρακτηριστικά.

· Έχουν υψηλές απαιτήσεις από τον εαυτό τους και την ζωή

· Κάνουν πολλές σκέψεις σχετικά με το νόημα της ύπαρξης τους

· Θέλουν να εξαντλήσουν όλα όσα μπορεί να τους προσφέρει η ζωή

· Έχουν μεγαλύτερο βαθμό ζωτικής ενέργειας

· Είναι άτομα δημιουργικά με πάνω από τον μέσο όρο ικανοί για επιδώσεις και δημιουργικότητα

· Εκφράζουν έντονα τα συναισθήματά τους. Ενώ την χαρά της επιτυχίας τους θα την μοιραστούν, την ευθύνη της αποτυχίας θα την φορτωθούν εξ ολοκλήρου, και θα γίνουν οι πιο αυστηροί κριτές του εαυτού τους.

· Αναγνωρίζουν τις επιτυχίες τους, αλλά δεν συγχωρούν στον εαυτό τους τα λάθη τους

· Έχουν ως αρχή το «να φέρεσαι όπως θες να σου φέρονται» με αποτέλεσμα να απογοητεύονται

· Έχουν αναπτυγμένη εν-συναίσθηση

· Έχουν μεγάλη ευαισθησία σε κοινωνικές καταστάσεις

· Είναι αφοσιωμένοι στους σημαντικούς άλλους για αυτούς

· Έχουν ψηλά ηθικά standard και δικάζουν τον εαυτό τους χωρίς οίκτο

Έτσι, λόγω τον πιο πάνω, ένα άτομο στρέφει την ενέργεια του με επιθετικό προς τον εαυτό του τρόπο ξανά και ξανά, με αποτέλεσμα να εμφανίζει τα καταθλιπτικά συμπτώματα, εξαντλημένος από την εσωτερική διαμάχη.

Το να «έχει» κάποιος κατάθλιψη, σημαίνει πως γνωρίζει τα ύψη και τα βάθη της ζωής, έχει ζωτική ενέργεια πάνω από τον μέσω όρο και θέτει στον εαυτό του και στην ζωή ψηλές απαιτήσεις και προσδοκίες.

Είναι δηλαδή ένα άτομο, που λόγο της οπτικής του προς την ζωή, λόγω της διάθεσής του για ζωή υποφέρει, στην προσπάθεια συμφιλίωσης με τον εαυτό του, και την προσαρμογή του στα εκάστοτε δεδομένα της κάθε περιόδου της ζωής του….

Όπως και κάθε άλλο στην ζωή μας, έτσι και η συμπτωματολογία αυτή , μπορεί να αντιμετωπιστεί, βοηθώντας το κάθε άτομο να έχει μια πιο λειτουργική και ευχάριστη ζωή…

Πάμπος Ευσταθίου

BSc Psychology

Systemic Psychotherapist

Cert. BRIEF Solution Focused Therapy

Τα συναισθήματα τα απολαμβάνεις, δεν τα πνίγεις

Ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος στον εαυτό του, είναι να αρνηθεί τα συναισθήματά του.
Πολλές φορές οι άνθρωποι, στην αδυναμία τους να τα ελέξουν, τα αρνούνται πεισματικά, αποφεύηοντας καταστάσεις και γεγονότα προκειμένου να μην νιώσουν. Αυτό οδηγεί σε μια συναισθηματική και ψυχολογική αστάθεια, καθώς δεν νιώθουν για να μην εκφραστούν, δεν εκφράζονται για να μην νιώσουν.
Κάθε άνθρωπος πρέπει να εξωτερικεύει τα συναισθήματα του, με ένα πάντα λειτουργικό τρόπο τόσο για αυτούς όσο και για τους άλλους, και όχι να τα πνίγει. Γιατί όπως ένα δοχείο που γεμίζει σιγά σιγά και σε κάποια στιγμή θα ξεχειλίσει, έτσι και τα ανέκφραστα συναισθήματα δεν εξαφανίζονται, απλά συσσορεύονται και σε κάποια στιγμή θα εξωτερικευτούν με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, επιφέρωντας αρνητικές επιπτώσεις.
Αυτό που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος, είναι να μάθει πώς να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, είτε θετικά είτε αρνητικά, και όχι πως να τα πνίγει και να τα καταπιέζει.
Όπως και το κάθε τι, έτσι και η έκφραση συναισθημάτων αποτελεί ένα προϊόν εκπαίδευσης με την πάροδο των χρόνων, βασισμένο στα βιώματα του κάθε ανθρώπου, την αντίδραση των σημαντικών άλλων σε αυτά, καθώς και τα αποτελέσματα που είχε επιφέρει η έκφραση τους σε συγκεκριμένες στιγμές.
Το θετικό είναι πως μπορεί να δουλέψει ο κάθε ένας ώστε να βρει τον δικό του τρόπο στο να εκφράζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, με λειτουργικότητα, ώστε παράλληλα να μπορεί να απολάυσει και την ίδια του την ζωή.
Είναι ανθρώπινο προνόμιο και δικαίωμα το κάθε συναίσθημα. Ο κάθε άνθρωπος δικαιούται να χαρεί, να λυπηθεί, να ενθουσιαστεί , να θυμώσει κλπ, μα πρέπει ταυτόχρονα να σεβαστεί τόσο τον εαυτό του, όσο και τους άλλους.
Για αυτό τον λόγο πολλοί άνθρωποι οδηγουνται σε συναισθηματικό αδιέξοδο, σε νοητικό μπέρδεμα, και σε μια μπερδεμένη ζωή, γιατί πολύ απλά προσσπαθούν μα βρουν τρόπο να αρνηθούν τα συναισθήματά τους, τον ίδιο τους τον εαυτό, αντί να βρουν λειτουργικούς τρόπους διαχείρισης τους. Και όσο θα συνεχίζουν να το προσπαθούν, τόσο πιο βαθιά θα μπαίνουν στο αδιέξοδο.

Πάμπος Ευσταθίου
BSc Psychology
Systemic/Family Psychotherapist
Cert. Solution Focused Therapy